Is er een verband tussen “ genius ” en “ ingenieus ”?

Op het eerste gezicht zou je kunnen denken dat ingenieus is ergens gebaseerd op het woord genie . Interessant genoeg is dit niet waar.

Het woord ingenieus heeft eigenlijk niet het voorvoegsel in- voor negatie. In plaats daarvan komt het oorspronkelijk van het Latijnse ingeniōsus , wat “intellectueel, getalenteerd, ingenieus” betekent. Soms werd het in de geschiedenis ook wel gespeld ” engenious . Inderdaad, ingeniōsus lijkt dezelfde wortel te zijn die ons het woord engine gaf.

Genius was oorspronkelijk anders, maar geëvolueerd om een betekenis te hebben die vergelijkbaar is met ingenieus . Het kwam uit het Latijn maar het was oorspronkelijk Grieks . Volgens de OED had het voornamelijk de betekenis van, ongeveer, “genie” of een soortgelijk soort geest, in het Latijn. Figuurlijk werd het ook gebruikt om karakteristieke gezindheid; neiging; gebogen, wending of gemoedstoestand te betekenen. In het Engels, Duits en de meeste Romaanse talen, afgezien van het Latijn, had het de betekenis van natuurlijk vermogen vanaf de 17e eeuw. De OED speculeert dat de betekenis van genie in de richting van de betekenis van ingenieus werd geduwd vanwege “verwarring” tussen de twee (dat wil zeggen, hun oppervlakkige gelijkenis).

Reacties

• Uitstekende uitleg. Slechts één ding: waar vond u dat genie uit het Grieks kwam? De belangrijkste Latijnse woordenboeken (OLD, L & S) zeggen simpelweg dat het afkomstig is van het Latijnse / PIE-stam gen- , zoals ingenium / -osus , en LSJ zegt dat er geen vergelijkbaar woord in het Grieks bestaat. De OED ' zegt ook niets over een Griekse oorsprong.
• @Cerberus: OED zegt: " < Latijns genie, < * gen- wortel van gi-gn-ĕre om te verwekken, Grieks γίγνεσθαι om geboren te worden, te worden. " Dus daar kwam ik op dat idee. Begrijp ik de steno van de OED-etymologie verkeerd?
• O, ik begrijp het. Ik denk dat ze ' f. (" van ") of < vóór Grieks als ze bedoelden dat het uit het Grieks kwam. In uw citaat herleiden ze de etymologie tot * gen- , waarna ze verder zeggen dat * gen- ook de wortel is van gignere, [en van] het Griekse gignesthai. Het is een beetje stom dat ze deze ongemakkelijke etymologieën nog steeds gebruiken in het digitale tijdperk, en met onmogelijke afkortingen. Ik ben gedwongen om a. op te zoeken elke keer dat ik het woordenboek gebruik, omdat ik me gewoon niet kan herinneren dat het betekent overgenomen van (ik heb het zojuist opnieuw opgezocht ).
• Ik dacht dat er een aparte notatie was om woorden tussen broers en zussen aan te duiden, maar ik denk dat je gelijk hebt. Misschien wordt het niet ' t consistent gebruikt. Wat betreft de opmaak, denk ik dat de huidige OED-revisie (voltooiingsdatum: 2037!) Begon in de vroege jaren 90, toen boekruimte nog steeds een redelijke zorg was, en daarom houden ze het formaat waarschijnlijk consistent in deze versie. Het is deprimerend om te denken dat ze in dit tempo tijdens ons leven nooit een digitaal onderlegde versie van de OED zullen hebben! Dit is niet de eerste keer dat ik in de war raak door de supercompacte manier waarop de dingen erin worden verwoord.
• Oh jee, dat is inderdaad triest! Nou, onze kinderen zullen tenminste in een betere wereld leven dan wij.

Hoewel in Gezien het antwoord hierboven, dacht ik twee antwoorden van deze Reddit-vraag te citeren die retrograde naar Proto-Indo-Europees. Ik bewerk ze lichtjes om de leesbaarheid te verbeteren.

Door: user “gnorrn”, 26 juli 2015

De dualiteit gaat helemaal terug naar het Latijn:

• genie betekende “de beschermgod van een persoon of plaats”
• ingenium betekende “aangeboren of natuurlijke kwaliteit, natuur”

Beide woorden zijn uiteindelijk afgeleid van de Proto-Indo-Europese wortel * ǵenh₁-
(“produceren, verwekken, baren”). Het voorvoegsel in- heeft verschillende betekenissen in het Latijn. Hier heeft het niet de privatieve / negatie-betekenis (verwant met het Engels “ un- “), maar de betekenis van “in, into”.

Door: user “wurrukatte”, 26 juli 2015

[Oorspronkelijk werd de querier geïllustreerd met 1. in cantation en in carceration en 2. in genie.]

In 1 en 2, in- is niet hetzelfde voorvoegsel. Het is hetzelfde morfeem voor twee verschillende voorvoegsels die homofoon zijn geworden.
In 1, in- betekent “niet”. Deze in- gaat terug naar PIE “* n̥-“, dat Germaanse talen zoals Engels gaf het voorvoegsel “un-“.
In 2 is het andere voorvoegsel in- eigenlijk een preverb die teruggaat naar PIE * h₁en, “in, into”, wat Germaans * in> Engels “in”, “in, within” opleverde.

In het Latijn resulteerden beide PIE-vormen in de vorm “in(-)”. In andere talen werden ze niet noodzakelijk homofonen, net als in het Engels, zoals het Oudgrieks “a (n) -” en “en-“.

Engels heeft ook twee homofone voorvoegsels die verschillende betekenissen hebben. : “un-” betekent “niet”, zoals gezegd, gaat terug naar PIE “* n̥-“.

Daarentegen kan “un-” ook “omkering, tegenovergesteld” betekenen zoals gebruikt met werkwoorden als “ongedaan maken”, “in tegenstelling tot”. Dit gaat terug naar het Oudengels “an (d) -“, van Proto-Germaans * en-, van PIE * h₂enti-.
Dit “on-” is verwant met het Oudgrieks ” anti- “en Latijnse” ante “.