Wat is de etymologie van “ verbijsterd ”?

Hier is de etymologische opmerking van de OED (licht bewerkt):

Voor het eerst genoemd in 1772 als een nieuw stuk modieus jargon; mogelijk van dialectische oorsprong; Moor 1823 registreert het als een Suffolk-woord, en Jamieson, supplement 1825, heeft flabrigast , “to gasconade” [om extravagant op te scheppen], flabrigastit “uitgeput door inspanning”, zoals gebruikt in Perthshire. De formatie is onbekend; het is aannemelijk dat het woord een willekeurige uitvinding is, gesuggereerd door flabby adj. of flap n. en ontzet adj.

Reacties

• Bedankt! En ook bedankt voor ” gasconade ” – nieuwe woordenschat voor Kerstmis, perfect.

Hier “een kleine toelichting op hetzelfde van Quinion” s WWW :

Het verschijnt voor het eerst in druk in 1772, in een artikel over nieuwe woorden in het Jaarregister . De schrijver koppelt twee modieuze termen aan elkaar: “Nu zijn we verbijsterd en vervelen van s ochtends tot s avonds laat”. ( Verveeld – vermoeid zijn door iets vervelends – was pas een paar jaar eerder verschenen.) Vermoedelijk had een onbezongen genie flabber en ontzet samengebracht om maak één woord.

De bron van het eerste deel is onduidelijk. Het kan te maken hebben met slap , wat suggereert dat iemand zo verbaasd is dat ze schudden als een gelei. Het kan niet in verband worden gebracht met flapper , in de zin van een persoon die zich druk maakt of in paniek raakt, zoals sommigen hebben gesuggereerd, aangezien dat gevoel pas aan het eind van de negentiende eeuw naar voren kwam. Maar stomverbaasd had een bestaand dialectwoord kunnen zijn, zoals een vroege negentiende-eeuwse schrijver beweerde het in het Suffolk-dialect te hebben gevonden en een ander – in de vorm flabrigast – in Perthshire. Verder kan niemand met enige zekerheid gaan.

En hier is de clip van de bovengenoemde 1772 Jaarregister :

Opmerkingen

• Heel erg bedankt. Ik heb al een goed antwoord uitgekozen. Ik ‘ ben bang, maar ik had deze graag de eer willen geven! Toch upvote.
• @Lunivore: maak je geen zorgen. Voeg hier en daar stukjes toe voor iedereen.

Gewoon een idee: ik vraag me af of” flabbergast “iets te maken heeft met OE frófregást (Oudhoogduits fluobargeist ), een woord dat letterlijk” consoler “betekent of “trooster” en bedacht om het Grieks-Latijnse paracletus te vertalen dat soms verwijst naar de Heilige Geest in Vulgaat-vertalingen van het Nieuwe Testament . is gemakkelijk voor te stellen de mogelijk speelse munten van een deelvorm “verbijsterd” die oorspronkelijk bedoeld zou zijn om op de een of andere manier overweldigd of met stomheid geslagen te zijn door de Heilige Geest, terwijl het moderne gebruik elke specifiek religieuze connotatie volledig heeft verloren.

Merk op dat de Franse vertaling van het werkwoord “flabbergast” in veel gerenommeerde woordenboeken wordt gegeven als “estomaquer”, wat betekent “in de maag raken” (cf. gaster / gastros = maag / estomac in Oudgrieks), wat geloofwaardigheid geeft aan “flabber” afkomstig van “flappen” = hit in het Nederlands. De suggestie dat het afkomstig is van “slap” + “ontzet” is volkomen fantasievol.

Het is vrij duidelijk en wordt ondersteund door historische corpora dat het een eenvoudig geluid is metathese .

Het is bijvoorbeeld algemeen bekend dat de term vlinder, die de valse volksetymologie van een vlieg die van boter houdt , komt uit de metathese van de periphrastic beschrijvende “flutter door “(de natuurlijke werking van het insect).

Op een vergelijkbare manier heeft “flabbergast” de vage volksetymologie al genoemd terwijl het in werkelijkheid afkomstig is van het meer opvallende maar archaïsche “glabberfast”, een combinatie van een variant van “glabrous”, wat “glad” betekent tot het punt van sprakeloosheid en “snel” (omdat je niet gegeten hebt), met de bedoeling dat je zo verrast bent dat het “is alsof je” bent zo hongerig je “re sprakeloos .

Reacties

• Leer elke dag iets.

Ik ben het eens met de verwijzing naar de Heilige Geest. gast, windvlaag, ghast en geest wijzen zeker in dezelfde winderige richting als geest of levensadem, die ook latent aanwezig is in inspireren, ademen, vervallen. We vinden hij gaf de geest in sommige versies van de Bijbel. We gebruiken geest, spookachtig en afschuwelijk in dezelfde context spirituele wezens – fantomen. Wat flabber betreft, fladderen is zeker een mogelijke verwant voor de huivering of het inademen van adem die we doen als we geschrokken of verrast zijn (opnieuw verwijzend naar wind). Ik zou graag iets horen van iemand met Duitse en mogelijk Scandinavische taalvaardigheid, waar wind en geest net zo nauw met elkaar verbonden lijken als in het Engels.

Ik heb de bovenstaande etymologie met belangstelling gelezen, maar zie geen verwijzing naar de mogelijke metamorfose van “To Gasp”, dat wil zeggen de plotselinge inname van adem bij een verbazingwekkend feit. Dit gecombineerd met de {zoals vermeld} “To Flabby / flabber “wankele of geleiachtige” instabiliteit. Dingen zijn vaak overgegaan van de ene medeklinker naar de andere via een verkeerde interpretatie van manuscriptgeschriften. In dit geval zou de “p” verkeerd kunnen worden geïnterpreteerd als een “T” en als zodanig kunnen worden voortgezet.

Reacties

• Welkom bij EL & U! Bedankt voor je antwoord. Het kan enorm zijn verbeterd door enkele referenties, aangezien Stack Exchange geen plaats is voor origineel onderzoek.

Dit woord is zeker heeft te maken met stomdronken zijn. The Dutch Flap pen die wordt geslagen, geslagen of fysieke klap en het verbijsterde deel zonder adem. Zeker een zucht – een scherpe inademing bevestigt dit, net als het woord Slap.

Reacties

• Hallo @RobertNash, welkom bij ELU! Dit is een interessante observatie; heb je er gedocumenteerd bewijs voor, of is het alleen gebaseerd op je eigen begrip van de woorden?